Το ιστολόγιο της Προλεταριακής Σημαίας παύει να λειτουργεί. Από αυτό το Σαββατοκύριακο συγχωνεύεται με την ιστοσελίδα του ΚΚΕ(μ-λ) σε μια νέα κοινή ιστοσελίδα της οποίας η διεύθυνση θα είναι η http://www.kkeml.gr/.

11 Ιουν 2013

Τουρκία
Θυμωμένη… λαϊκή θάλασσα στους δρόμους και στις πλατείες

Του Δημήτρη Παυλίδη
Έφτασε ένα μικρό άνοιγμα στο καπάκι, για να επιβεβαιωθεί η παλιά διαδεδομένη εκτίμηση, πως η Τουρκία είναι ένα καζάνι που συνεχώς βράζει σε ψηλές θερμοκρασίες, ακόμη και τότε που τα πράγματα φαίνονται σχετικά ήσυχα. Η αφορμή ήταν η αντιπαράθεση για την καταστροφή ενός πάρκου και την οικοδόμηση ενός εμπορικού κέντρου (ρεπλίκα παλιού οθωμανικού κτιρίου) στο Ταξίμ, και η υπέρμετρη αστυνομική βία που ασκήθηκε ενάντια στους- λιγοστούς στην αρχή- υπερασπιστές του. Λίγο καιρό πριν, τα ίδια περίπου έγιναν με το κινηματογράφο Εμέκ στην Ιστικλάλ, ενώ, την Πρωτομαγιά, οι δρόμοι γύρω από την μεγάλη πλατεία μετατράπηκαν σε πεδίο μάχης, μιας και η αστυνομία, για μια ακόμη χρονιά, είχε απαγορεύσει τις συγκεντρώσεις σε αυτήν. Τώρα, όμως, τα πράγματα εξελίχθηκαν αρκετά διαφορετικά και πολύ γρήγορα. Σε λίγες μόνο ώρες, το ιστορικό κέντρο της Πόλης γέμισε διαδηλωτές, το Μπέγιογλου και το Μπεσίκτας πήραν φωτιά και οι συγκεντρώσεις επεκτάθηκαν στην ασιατική πλευρά, στο Καντίκιοι και αλλού. Οι διαδηλώσεις και οι συγκρούσεις με την αστυνομία επεκτάθηκαν σε δεκάδες πόλεις της Τουρκίας, μεταξύ αυτών η Άγκυρα, η Σμύρνη, το Εσκισεχίρ, το Ιζμίτ, η Αττάλεια …μέχρι και η γενέτειρα του Ερντογάν, η Ρίζε, στην Μαύρη Θάλασσα.

Σε αντίθεση με άλλες φορές, η επιμονή, η μαχητικότητα και η μαζικότητα των διαδηλωτών ανάγκασε την κυβέρνηση να αποσύρει την αστυνομία από την πλατεία Ταξίμ, γεγονός μοναδικό για την πρόσφατη τουρκική ιστορία. Η πλατεία υπήρξε πεδίο σκληρών αναμετρήσεων στην δεκαετία του ’70, ύστερα από την μαζική σφαγή του 1977, και απέκτησε έντονα συμβολικά στοιχεία, τόσο για το αριστερό και εργατικό κίνημα όσο και για το καθεστώς. Από το 1980 και μετά, το τουρκικό καθεστώς, με όλες τις αλλαγές και μεταμορφώσεις του, είχε καταφέρει, με την άγρια καταστολή, να κρατά υπό τον έλεγχό του την πλατεία, ειδικά την ημέρα της Πρωτομαγιάς. Για πρώτη φορά, ύστερα από τριάντα και πλέον χρόνια, το Ταξίμ κερδήθηκε από μια λαϊκή κινητοποίηση και ελέγχεται, για μια και πλέον εβδομάδα, από τους διαδηλωτές. Δίκαια, λοιπόν, πολλοί, μέσα και έξω από την Τουρκία, ένιωσαν μεγάλη ικανοποίηση.

Ο Ατατούρκ, ο Καιπάκαγια και οι Ανώνυμους
Μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις. Και οι εκατοντάδες φωτογραφίες και τα βίντεο από τους κεντρικούς δρόμους της Πόλης, την πλατεία Ταξίμ και τα σοκάκια γύρω από αυτήν, που έκαναν τον γύρο του κόσμου, έδειξαν από την πρώτη στιγμή τα πολύχρωμα στοιχεία αυτής της μεγάλης λαϊκής κινητοποίησης που ξάφνιασε μόνο εκείνους που διαβάζουν την επιφάνεια των πραγμάτων. Με έντονα τα νεανικά χαρακτηριστικά, οι συγκεντρώσεις και οι διαδηλώσεις τα είχαν σχεδόν όλα: τις κόκκινες σημαίες των αριστερών οργανώσεων και κομμάτων και την ερυθρά ημισέληνο δίπλα στο ουράνιο τόξο των ειρηνιστών. Τον Καιπάκαγια και τον Ατατούρκ, δίπλα σε νέους, με μάσκες των Ανώνυμους. Οργισμένους νέους, φοιτητές, μαθητές, ανέργους, αλλά και μέλη των μεγάλων συντηρητικών ή ρεφορμιστικών συνδικάτων. Κατοίκους των μεσοαστικών συνοικιών της ευρωπαϊκής πλευράς αλλά και φτωχούς από τα μεγάλα προάστια στην ασιατική πλευρά, που διέσχισαν με εντυπωσιακό τρόπο την κρεμαστή γέφυρα στον Βόσπορο, για να ενωθούν στο Ταξίμ με τους υπόλοιπους διαδηλωτές. Οι περισσότεροι δίχως κομματική ταυτότητα, μαζί με αριστερούς, κομμουνιστές, αναρχικούς, οικολόγους, οπαδούς του κεμαλικού CHP αλλά και της Φενέρ Μπαχτσέ, της Μπεσίκτας και της Γαλατά Σεράι. Μέχρι και οπαδούς του Μπαχτσελί και ορισμένους που σήκωναν τα χέρια, σχηματίζοντας το παραδοσιακό σήμα των Γκρίζων Λύκων, όπως επεσήμαναν οι δημοσιογράφοι. Επίσης, ψηφοφόρους του AKP που πίστεψαν τις υποσχέσεις για δικαιοσύνη, τιμιότητα στην κρατική διαχείριση και δημοκρατία. Η αντίθεση στην κυβέρνηση και την πολιτική της και η σκληρή αστυνομική βία τούς ένωσε στα οδοφράγματα και στις νυκτερινές συγκρούσεις στις γειτονιές. Ορισμένοι, αναφερόμενοι σε αυτήν την ιδιόμορφη ενότητα, μιλούν για ιστορικές υπερβάσεις παλιών και ξεπερασμένων αντιθέσεων. Συνηθισμένες υπερβολές τέτοιων στιγμών, που κρύβουν είτε αφέλεια είτε ιδιοτελείς σκοπούς.
Η Τουρκία είναι πολύ μεγάλη και περικλείει πλήθος αντιθέσεων και αντιφάσεων, για να οριστεί εύκολα και απόλυτα ο χαρακτήρας αυτής της μεγάλης λαϊκής αναταραχής, πολύ περισσότερο όταν, την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, αυτή ακόμη εξελίσσεται. Είναι ολοφάνερο, πως αυτή η αναταραχή ξεκίνησε με έντονα τα στοιχεία του αυθόρμητου, χωρίς να υπάρχουν προϋποθέσεις και όροι για μια πολιτική και ιδεολογική ηγεμονία από καμιά πλευρά. Άλλο θέμα, φυσικά, ποιος ή ποιοι, εν τέλει, θα κεφαλαιοποιήσουν τα αποτελέσματα αυτής της αφύπνισης, με δεδομένο, πως μια σειρά πολιτικές δυνάμεις και παράγοντες θα προσπαθήσουν να επωφεληθούν. Με βάση αυτήν την προσέγγιση που θέλει να αποφύγει υπερ-απλουστεύσεις και βιαστικά συμπεράσματα, έχει αξία να παρατεθούν μια σειρά κοινωνικοί και πολιτικοί παράγοντες που υποκίνησαν τις εξελίξεις.

Σκιές στο οικονομικό «θαύμα»
Το λεγόμενο οικονομικό θαύμα της Τουρκίας, δηλαδή η γοργή οικονομική μεγέθυνση που συνέβη την τελευταία δεκαετία, βασισμένη στην σκληρή νεο-φιλελεύθερη οικονομική πολιτική του AKP, παρήγαγε μια σειρά προβλήματα και αντιφάσεις. Κυρίως, απογείωσε τις κοινωνικές ανισότητες αλλά και δημιούργησε, ως συνήθως, υπερβολικές προσδοκίες, ανεξέλεγκτη πιστωτική επέκταση, δηλαδή τα κλασσικά φαινόμενα της «φούσκας». Βασίστηκε στην φτηνή και ανασφάλιστη εργασία που παρείχε η δεξαμενή των απόκληρων αγροτών και η νεολαία από την Ανατολία που συνέρευσε στις πόλεις, στην άγρια εκμετάλλευση και στην καταπάτηση κάθε συνδικαλιστικής ελευθερίας και δικαιώματος. Στα 2 και πλέον εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας που υπολογίζεται πως δημιουργήθηκαν, ανάμεσα στο 2009 και στο 2012, πάνω από τις μισές είναι με ανασφάλιστους εργαζόμενους. Σε εθνικό επίπεδο, οι ανασφάλιστοι εργαζόμενοι ξεπερνούν το 45%. Και στα χρόνια του Ερντογάν, κάθε απεργία χτυπήθηκε αλύπητα, διώχθηκαν συνδικαλιστές και διατηρήθηκε το καθεστώς τρομοκρατίας στα εργοστάσια.
Τον τελευταίο καιρό, οι οικονομικοί ρυθμοί ξεκίνησαν να πέφτουν και αρκετοί οικονομολόγοι άρχισαν να κάνουν δυσοίωνες προβλέψεις και να βλέπουν πιο κοντά τους κινδύνους για ένα απότομο ξεφούσκωμα. Οι πληθωριστικές πιέσεις μεγάλωσαν, παρατηρήθηκε εκροή κεφαλαίων και αυξήθηκε το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Τα γεγονότα και η ανασφάλεια που φυσιολογικά δημιούργησαν στο τουρκικό χρηματιστήριο φαίνεται να ανοίγουν ένα κύκλο προβληματισμού για τα πραγματικά οικονομικά δεδομένα. Η τουρκική οικονομία κρύβει και αυτή αρκετούς σκελετούς στο ντουλάπι, και ορισμένοι θεμελιακοί οικονομικοί δείκτες συνηγορούν πως την ευφορία των πρόσφατων χρόνων διαδέχονται ο σκεπτικισμός και ο φόβος.
Στην σκοτεινή πλευρά αυτής της οικονομικής καπιταλιστικής ανάπτυξης στην τουρκική κοινωνία, συνεχίζουν να υπάρχουν και να επεκτείνονται οι εκτεταμένες ζώνες της φτώχειας και των αποκλεισμών, με δεδομένο, μάλιστα, πως το κοινωνικό κράτος είναι ιστορικά αναιμικό, κάτι που ελάχιστα άλλαξε στα χρόνια του Ερντογάν.

Απαίτηση για περισσότερη δημοκρατία
Ο Ερντογάν, στην αντιπαράθεση του με το κεμαλικό στρατοκρατικό κατεστημένο και στην προσπάθεια να επιβάλλει πολιτικές μεταρρυθμίσεις, αναγκάστηκε να κάνει ορισμένα δημοκρατικά ανοίγματα, κυρίως σε μεσαίες φιλελεύθερες δυνάμεις που ασφυκτιούσαν στα χρόνια της στρατοκρατίας. Τα χτυπήματα που δέχτηκε η τελευταία, με τα απανωτά κύματα μαζικών συλλήψεων, δικών και φυλακίσεων, μείωσαν τον φόβο και αύξησαν την αυτοπεποίθηση, ειδικά στην νεολαία που δεν έζησε τα πέτρινα χρόνια του Εβρέν, των εκτελέσεων και των βασανιστηρίων. Όσο και αν προσπάθησε να γίνει αυτό με ελεγχόμενο τρόπο, καταδιώκοντας ταυτόχρονα ανελέητα την επαναστατική και κομμουνιστική αριστερά, αύξησε τις απαιτήσεις για δημοκρατία και ελευθερίες. Ανοίγοντας το καπάκι, απελευθέρωσε μια δυναμική που είχε για χρόνια συμπιεστεί σε μεγάλα τμήματα του τούρκικου λαού. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο, πως στα πρώτα χρόνια και ειδικά στις φάσεις που οξυνόταν η αντιπαράθεση με τους κεμαλιστές, ο Ερντογάν στηρίχτηκε και από τμήματα της αριστεράς και της δυτικόφιλης διανόησης που έβλεπαν σε αυτόν, τον άνθρωπο που θα περιόριζε, μια και καλή, τον στρατό στους στρατώνες, για να πάψει η συχνή επέμβαση του στην πολιτική ζωή.
Προοπτικά, όμως, και στον βαθμό που ο Ερντογάν και το AKP ισχυροποιούνταν ως το βασικό κέντρο εξουσίας, ανέκυψαν οι πρώτες αντιθέσεις και αποστασιοποιήσεις. Ειδικά, όταν οι ισλαμιστές επιχείρησαν να εφαρμόσουν τμήματα της ατζέντας τους, αναφορικά με ζητήματα της κοινωνικής ζωής, της καθημερινής συμπεριφοράς, του ρόλου της θρησκείας στην εκπαίδευση και στην δημόσια ζωή. Η νεολαία, οι διανοούμενοι αλλά και ορισμένες θρησκευτικές μειονότητες άρχισαν να αντιδρούν, βλέποντας ορατό τον κίνδυνο να επιβληθούν νέες απαγορεύσεις και καινούριοι διαχωρισμοί. Αυτά τα ζητήματα στην Τουρκία είναι ιδιαίτερα φορτισμένα από την πρόσφατη ιστορία και αφορούν εκατομμύρια ανθρώπους. Ειδικά η νεολαία, στην οποία το μορφωμένο τμήμα έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, έχει μεγαλύτερες απαιτήσεις από αυτές που νόμιζε πως κάλυψε η κυβέρνηση Ερντογάν. Το κλίμα, επίσης, που δημιουργήθηκε από τις μεγάλες λαϊκές εξεγέρσεις στις αραβικές χώρες, υποκίνησε παραπέρα αυτή την γενική διάθεση. Έτσι, η σκληρότητα με την οποία αντιμετώπισε η αστυνομία τις τελευταίες κινητοποιήσεις, δημιούργησε αγανάκτηση και οργή, λειτουργώντας σαν θρυαλλίδα.

Οι Κεμαλικοί αναζητούν την ρεβάνς
Το πολιτικό μπλοκ των Κεμαλικών και ο στρατός, παρά τα ισχυρά χτυπήματα που δέχθηκαν τα τελευταία χρόνια, παραμένουν όχι μόνο υπολογίσιμη δύναμη αλλά και επιδιώκουν να ξανακερδίσουν το χαμένο έδαφος. Το ιστορικό κόμμα του Μουσταφά Κεμάλ, που κινδύνεψε με διάλυση, άλλαξε ηγεσία και με επικεφαλής τον Κιλιτσντάρογλου, έναν Αλεβίτη κουρδικής καταγωγής, κατάφερε όχι μόνο να διασωθεί αλλά και να κερδίζει, σιγά σιγά, σε δημοφιλία. Στα δεξιά του CHP, παραμένει συγκροτημένο το Εθνικιστικό κόμμα του Μπαχτσελί. Ο Ερντογάν, αν και κατάφερε να χώσει στην φυλακή σχεδόν όλη την παλιά στρατιωτική ηγεσία, δεν είναι καθόλου σίγουρο πως ελέγχει πλήρως το στρατό. Σε αντίθεση με την αστυνομία, που θεωρείται σχεδόν πλήρως ελεγχόμενη, με τις μαζικές προσλήψεις που έγιναν τα τελευταία χρόνια. Αυτοί οι νέοι πραιτωριανοί του Ερντογάν, που πρωταγωνίστησαν στα τελευταία γεγονότα, συγκέντρωσαν δίκαια το μίσος των διαδηλωτών. Η εικόνα μερικών νέων που κρύφτηκαν σε ένα στρατιωτικό κτίριο, για να σωθούν από την μανία των αστυνομικών, στο κέντρο της Πόλης, αν και δημιουργεί πικρόχολες σκέψεις, δείχνει, ταυτόχρονα, ορισμένες αλλαγές στην ψυχολογία των μαζών και ειδικά των νέων που δεν γνώρισαν την στρατιωτική δικτατορία.
Οι Κεμαλικοί θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν τα γεγονότα, με σκοπό να ψαλιδίσουν τις φιλοδοξίες του Ερντογάν για απόλυτη κυριαρχία, θα κοντράρουν τα σχέδια για συνταγματικές αλλαγές και για ενίσχυση του ρόλου της προεδρίας, θα παίξουν με τις λαϊκές διαθέσεις και θα συνεχίσουν να σηκώνουν την αντιπαράθεση για την κοσμικότητα του τουρκικού κράτους. Απέχουν πολύ από το να πάρουν και πάλι το παιχνίδι πάνω τους αλλά, με την συμμετοχή τους στις κινητοποιήσεις, βγαίνουν ενισχυμένοι για τις αναμετρήσεις της επόμενης περιόδου. Ο ρόλος τους σε αυτές θα εξαρτηθεί, επίσης, από την στάση του ξένου παράγοντα και ειδικά των Αμερικάνων, οι οποίοι, όπως είναι γνωστό, τους θεωρούν μια χρήσιμη εναλλακτική λύση και διατηρούν ιστορικούς στενούς δεσμούς με αυτούς.

Η συριακή περιπλοκή και οι Αλεβίτες
Ο δεύτερος -επίσημα- νεκρός, και μάλιστα από σφαίρα, ήταν ένας νεαρός στην Αντιόχεια, στην επαρχία Χατάι, μέλος της νεολαίας του κεμαλικού CHP. Για όσους ξέρουν την εθνικό-θρησκευτική σύνθεση αλλά και την ιστορία της περιοχής, το γεγονός ήταν ιδιαίτερα συμβολικό και ενδεικτικό. O Ερντογάν, με την συριακή πολιτική του, αναβίωσε μια παλιά και ισχυρή αντιπαράθεση στα πλαίσια του τουρκικού λαού και τα αδιέξοδα αυτής της πολιτικής την ενίσχυσαν. Αν και δεν μπορεί να μετρηθεί με ακρίβεια η επιρροή και αυτού του παράγοντα στην λαϊκή κινητοποίηση, είναι σίγουρο πως έχει επιδράσει πολύ περισσότερο από την απόφαση της κυβέρνησης να εγκαινιάσει με τυμπανοκρουσίες της τρίτη μεγάλη γέφυρα στον Βόσπορο, δίνοντας της το όνομα του σφαγέα των Αλεβιτών, Γιαβούζ Σουλτάν Σελίμ του Α΄. Τα 15 τουλάχιστον εκατομμύρια Αλεβιτών στην Τουρκία, που παραδοσιακά αποτέλεσαν την δεξαμενή της τούρκικης αριστεράς και των δημοκρατικών δυνάμεων, βλέπουν εδώ και καιρό την τουρκική κυβέρνηση να στηρίζει ενεργά την σουνιτική αντιπολίτευση και τους ακραίους ισλαμιστές στην Συρία που συγκρούονται με το ομόθρησκο συριακό καθεστώς. Ήταν από καιρό γνωστό, πως μέσα στην χώρα και ιδιαίτερα στις περιοχές της τουρκοσυριακής μεθόριου, υπήρχαν έντονη λαϊκή δυσαρέσκεια και πολλές αντιπολεμικές διαδηλώσεις, οι οποίες ενισχύονται από τις σκληρές εικόνες των σφαγών στην γειτονική χώρα αλλά και από τα κύματα των προσφύγων που αναγκαστικά φεύγουν από τις περιοχές που κατέχουν οι Σύριοι αντάρτες. Επίσης, ενδεικτικό του κλίματος δυσαρέσκειας, είναι η κυκλοφορία, το τελευταίο διάστημα, φημών, πως η τουρκική κυβέρνηση προχώρησε σε μαζικές αντικαταστάσεις αλεβιτών αξιωματικών στην αεροπορία. Η αλεβίτικη μειονότητα στην Τουρκία, με ιστορικό διακρίσεων και διωγμών, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη σε ζητήματα θρησκευτικών διαχωρισμών, όχι μόνο λόγω της προαιώνιας διαμάχης με τους σουνίτες αλλά και με βάση πολύ πρόσφατα αιματηρά γεγονότα (σφαγή στο Καχραμάν Μαράς το 1978, δολοφονική επίθεση στην Σεβάστεια το 1993). Ο Ερντογάν προσπάθησε να παίξει ενεργό και ηγεμονικό ρόλο στην συριακή σύγκρουση, συνεχίζει να επιμένει και να ζητά να του αναγνωριστεί ο ρόλος αυτός από την Δύση και αυτό, ίσως, ήταν ένα από τα σημαντικά λάθη που έκανε τον τελευταίο καιρό. Το καθεστώς της Δαμασκού αποδείχτηκε πολύ σκληρό, για να πεθάνει γρήγορα, οι αντάρτες βρίσκονται στριμωγμένοι στα πεδία των μαχών και σχεδόν κανένας από τους διεθνείς και περιφερειακούς παράγοντες που ενδιαφέρονται για τις συριακές εξελίξεις, δεν θέλει να δει την Τουρκία να εκπληρώνει τις φιλοδοξίες της.

Η «απουσία» του κουρδικού παράγοντα και η μάχη ώμο με ώμο
Την ώρα που οι τουρκικές πόλεις έπαιρναν φωτιά, οι κούρδοι αντάρτες του Εργατικού Κόμματος συνέχιζαν να περνούν τα τουρκο-ιρακινά σύνορα, με προορισμό το βόρειο Ιράκ, υλοποιώντας την συμφωνία της κυβέρνησης Ερντογάν με τον φυλακισμένο Οτσαλάν. Αν και συνεχίζει να υπάρχει το ερώτημα, τι ακριβώς ελέγχει από το κόμμα του ο κατάδικος του Ιμραλί, είναι γεγονός, πως αυτή η συμφωνία αποτελεί επιτυχία του Ερντογάν και της πολιτικής του στο Κουρδικό. Η συμφωνία που ψηνόταν εδώ και καιρό, επιταχύνθηκε εξαιτίας ακριβώς των συριακών εξελίξεων. Είναι αλήθεια, πως η πολιτική Ερντογάν δημιούργησε προσδοκίες και δυναμική που, κατά την γνώμη μας, είναι δυσανάλογες με τις πραγματικές δυνατότητες της τουρκικής ελίτ και του καθεστώτος να αντιμετωπίσουν ριζικά το πρόβλημα. Το Κουρδικό ζήτημα είναι πολύ μεγάλο, για να αντιμετωπιστεί σε λιγοστό χρόνο και με μια τέτοιου τύπου συμφωνία, πολύ περισσότερο επειδή δεν αποτελεί ένα εσωτερικό τουρκικό πρόβλημα αλλά έχει γεωπολιτικές και διεθνείς διαστάσεις, σε μια περιοχή που είναι πιο ρευστή από κάθε άλλη φορά τις τελευταίες δεκαετίες.
Το κουρδικό μπορεί να μην φάνηκε ως αυτόνομος παράγοντας (αν και το BDP έχει παρουσία στις συγκεντρώσεις και ένας βουλευτής του πρωταγωνίστησε στις πρώτες μάχες στο πάρκο Γκεζί) στην παρούσα αναταραχή αλλά παραμένει ενεργό με πλήθος αντιφάσεων. Άλλωστε, είναι γνωστό πως ένα τμήμα της φτωχολογιάς, στις μεγάλες πόλεις και ειδικά στην Πόλη, είναι ξεκληρισμένοι Κούρδοι που γρήγορα ενσωματώνονται στην πολιτικό-κοινωνική ζωή των αστικών κέντρων και αποτελούν την βάση για τα κινήματα αντίστασης. Η τουρκική άρχουσα τάξη, μερικές φορές, καυχιέται για την ικανότητα της να τους εντάσσει, σχετικά εύκολα, στο κύριο οικονομικό και κοινωνικό ιστό. Αυτό, από μια πλευρά, έχει μια δόση αλήθειας αλλά, από την άλλη, οι νέοι Κούρδοι που έχουν σπάσει τα δεσμά που τους κρατάνε με το χωριό και τις οικογένειες, αποτελούν μια δεξαμενή για το λαϊκό και εργατικό κίνημα και πολλοί από τους πιο μαχητικούς νέους στο Ταξίμ και στους άλλους μαχαλάδες της Πόλης, ήταν φτωχοί και άνεργοι Κούρδοι που μια χαρά μάχονταν δίπλα στους νεαρούς Τούρκους, πετυχαίνοντας μια άλλου τύπου ενσωμάτωση και συναδέλφωση. Αυτό ακριβώς υπονοούσαν και οι Κούρδοι που χόρευαν στο Ταξίμ, όταν τραγουδούσαν την αντίσταση και την ενότητα στη μάχη …ώμο με τον ώμο.

Οι αμερικάνικες «ευαισθησίες» και ο ξένος παράγοντας
Η Ουάσιγκτον και η Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτή την φορά, έσπευσαν σχεδόν από την αρχή να καταδικάσουν την υπέρμετρη αστυνομική βία. Φυσικά, δεν τους έπιασε ξαφνικά ο πόνος για τα δικαιώματα του τουρκικού λαού. Φαίνεται, πως ένας συνδυασμός ανησυχίας και αντιθέσεων για την εξωτερική πολιτική Ερντογάν υπαγόρευσε την κίνησή τους. Τα πράγματα έγιναν γρήγορα καθαρά, ιδιαίτερα μετά από την υψηλόβαθμη και ασυνήθιστη για την γρηγοράδα παρέμβαση που επέλεξε να κάνει ο αμερικανός αντιπρόεδρος, με την ομιλία του στο Τουρκο-Αμερικανικό Συμβούλιο. Είχαν προηγηθεί, στο ίδιο μήκος κύματος, δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών, Κέρι. Ο Μπάιντεν περιέγραψε, με αδρό τρόπο, την αμερικάνικη πολιτική απέναντι στην χώρα. Υπογράμμισε το έντονο ενδιαφέρον του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού για τον «ζωτικής σημασίας σύμμαχο» και ζήτησε να ακολουθηθεί μια ισορροπημένη εσωτερική πολιτική απέναντι στην αντιπολίτευση, υποστηρίζοντας το δικαίωμά της να διαδηλώνει στα πλαίσια της δημοκρατίας! Πίσω από τις γραμμές και την ολοφάνερη υποκρισία, οι Αμερικάνοι, εκτός από την σταθερότητα και την στενή σχέση, ενδιαφέρονται να ελέγξουν τις φιλοδοξίες του Ερντογάν και εκείνων των μερίδων που εκφράζει, αναφορικά με τις κρίσιμες εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή. Δεν θέλουν μια πλήρη πολιτική και θεσμική κυριαρχία του AKP, επιδιώκουν να υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις και να βάλουν σε ανεκτά πλαίσια τις πρωτοβουλίες του, τόσο σε θέματα της εξωτερικής πολιτικής όσο και σε ζητήματα εσωτερικά. Άλλωστε, έγινε φανερό πως το πρόσφατο ταξίδι Ερντογάν στην Ουάσιγκτον που είχε καθυστερήσει- όχι τυχαία- τόσο καιρό, δεν μπόρεσε να λύσει τις διαφορές, αντίθετα μάλλον ενίσχυσε τις αμερικάνικες ανησυχίες. Οι Αμερικάνοι και, μέσω των οικονομικών δεσμών και των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, η Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι παρόντες στην εσωτερική πολιτική ζωή στην Τουρκία, ενδιαφέρονται πολύ για τις τουρκικές εξελίξεις και προφανώς θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν το στρίμωγμα του Ερντογάν και τις αντιθέσεις ακόμα και στα πλαίσια του ΑΚP.

Η ιστορία προχωρά
Όπως επισημάναμε και στην αρχή, είναι παρακινδυνευμένο, ενώ οι εξελίξεις τρέχουν στην γειτονική χώρα, να επιχειρηθούν ολοκληρωμένες εκτιμήσεις. Οι τελευταίες πληροφορίες, ύστερα από την διήμερη απεργία των συνδικάτων, αναφέρουν μια ορισμένη ύφεση στις συγκρούσεις, ίσως και ως αποτέλεσμα της πιο ελαστικής στάσης της αστυνομίας, ειδικά στην πλατεία Ταξίμ. Οι διαδηλωτές συνεχίζουν να βρίσκονται συγκεντρωμένοι σε αυτή και μερικοί περιμένουν να δουν τι θα γίνει ύστερα από την επιστροφή του Ερντογάν από το ταξίδι του στην Βόρεια Αφρική. Ό, τι και να γίνει, όμως, ένα είναι σίγουρο: οι εξελίξεις στην Τουρκία θα επηρεαστούν σημαντικά από αυτήν την μεγάλη λαϊκή αφύπνιση και κινητοποίηση. Τόσο στο αστικό επίπεδο όσο και στο λαϊκό κίνημα. Το ερώτημα, σε ποια κατεύθυνση θα γίνει αυτό, παραμένει ανοικτό. Η τούρκικη επαναστατική αριστερά, με μακρά παράδοση σκληρών και ηρωικών αγώνων, έχει μπροστά της μεγάλα καθήκοντα αλλά και μεγάλες ευκαιρίες.