9ο Συνέρδιο του ΠΑΣΟΚ Ο πυλώνας παραμένει ζωντανός

Αν υπάρχει ένα βασικό συμπέρασμα από το 9ο Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, που έγινε στις 2 και 3 Μαρτίου, είναι ότι παρά τα χτυπήματα που έχει δεχθεί, ο πυλώνας αυτός του συστήματος παραμένει στο πολιτικό παιχνίδι, έτοιμος να αναλάβει όποια καθήκοντα του ανατεθούν, έστω και όχι πρωταγωνιστικά, όπως ήταν για δεκαετίες τώρα.
Πράγματι, τίποτα στο Συνέδριο δεν έδειχνε ότι το ΠΑΣΟΚ σκοπεύει να ...τα παρατήσει, ή ότι τα κέντρα εξουσίας σκοπεύουν να το κάψουν οριστικά. Χαρακτηριστική ήταν η ενθουσιώδης υποδοχή που έγινε στον Γ. Παπανδρέου, ο οποίος, παρότι έχει φορτωθεί βασικό μέρος των ευθυνών για την κατάσταση του κόμματος, δείχνει ότι και αυτός παραμένει από κάθε άποψη ενεργός και πάντα υπολογίσιμος, όχι μόνο για το ΠΑΣΟΚ, αλλά για το σύνολο της αστικής τάξης της χώρας.
Όπως ήταν αναμενόμενο, η ΚΠΕ που εκλέχθηκε φέρει τη σφραγίδα Βενιζέλου. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κατάφερε να βάλει γερό πόδι στα κεντρικά όργανα του κόμματος, ακόμα και με ...ατασθαλίες όπως ο αποκλεισμός των ευρωβουλευτών από τις εκλογές για την ΚΠΕ. Ευρωβουλευτές που, καθόλου τυχαία, είναι στην επιρροή του Παπανδρέου!
Ο δε νέος Γραμματέας της ΚΠΕ, Ν. Ανδρουλάκης, αποδείχθηκε όχι μόνο η αιχμή του δόρατος της περίφημης ανανέωσης του στελεχιακού δυναμικού, αλλά και η βασική έκφραση της Βενιζελικής τάσης, η οποία, λέγεται, ότι έπαιξε πολύ σκληρό παιχνίδι στα παρασκήνια της εκλογής, ώστε να εξασφαλίσει την ευρεία πλειοψηφία που ήθελε.
Σε ό,τι αφορά το πολιτικό περιεχόμενο του Συνεδρίου, φυσικά οι διακηρυγμένοι στόχοι ήταν η ανανέωση, η επανατοποθέτηση στις νέες συνθήκες, η “ολική επαναφορά”, όπως ειπώθηκε. Η ολική επαναφορά σε αυτή τη φάση ακούγεται, βέβαια, σαν ανέκδοτο! Το ΠΑΣΟΚ είναι χρήσιμο, μπορεί να παίξει συμπληρωματικό ρόλο στην πολιτική διαχείριση του συστήματος, αξιοποιώντας και την εμπειρία και τους μηχανισμούς του, αλλά το να αναλάβει το ίδιο τον πρώτο ρόλο είναι κάτι πολύ μακρινό.
Αυτός είναι, άλλωστε, και ο λόγος για τον οποίο ο Βενιζέλος πρότεινε κοινή δράση των δυνάμεων της κεντροαριστεράς, στην προσπάθεια για ανασυγκρότηση του χώρου, και κατέληξε στην πρόταση για κοινή εκλογική κάθοδο με τη ΔΗΜΑΡ, η οποία αμέσως απορρίφθηκε από τον Κουβέλη.
Ανεξάρτητα του αν είναι ή όχι πιθανό ένα τέτοιο σενάριο, είναι σαφές ότι οι συγκλίσεις μεταξύ των δύο κομμάτων το επιτρέπουν. Το κρίσιμο ζήτημα, προφανώς, είναι η συμμετοχή τους στην κυβέρνηση, για την οποία έγινε συζήτηση και στο Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ και, ενώ υπήρξαν ακόμα και προτάσεις για αποχώρηση (Παναγιωτακόπουλος), ο Βενιζέλος ήταν κατηγορηματικός: “Είναι μέγα θέμα η ύπαρξη και η αντοχή της κυβέρνησης και μάλιστα σε βάθος τετραετίας, δεν υπάρχει εναλλακτική λύση πέραν της κυβέρνησης συνεργασίας των τριών κομμάτων, από την παρούσα Βουλή”.
Το κεντρικό αυτό ζήτημα είναι ακριβώς αυτό γύρω από το οποίο περιστράφηκε η αντιπαράθεση και ο προβληματισμός. Γιατί, στην ουσία, πρόκειται για την πλήρη διάρρηξη των σχέσεων του ΠΑΣΟΚ με τα κοινωνικά εκείνα στρώματα που το στήριζαν τόσα χρόνια και το κρατούσαν σε πρωταγωνιστικό ρόλο. Η συνέπεια του ΠΑΣΟΚ στις πολιτικές του μνημονίου, πάντα από κυβερνητικές θέσεις, έφερε αυτό ακριβώς το αποτέλεσμα και, κατά συνέπεια, ανάγκασε όλα τα στελέχη, παλιά και νέα, να αναζητούν ταυτότητα, ρόλο και περιεχόμενο στη νέα πολιτική πραγματικότητα που έχει δημιουργηθεί.
Ο ίδιος ο Βενιζέλος, θέλοντας να ορίσει τη φυσιογνωμία του ΠΑΣΟΚ είπε ότι: “το ΠΑΣΟΚ είναι πάντα σοσιαλιστικό, δημοκρατικό, πολιτικά φιλελεύθερο, μεταρρυθμιστικό, ευρωπαϊκό, εθνικά υπεύθυνο, οικολογικά ευαίσθητο, έμπρακτα πατριωτικό και λαϊκό”. Λίγο απ' όλα δηλαδή! Μοιάζει πράγματι με τον τετραγωνισμό του κύκλου, πάντως το ΠΑΣΟΚ αυτό προσπαθεί να κάνει: να χωρέσει μαζί την πολιτική του μνημονίου με τη δήθεν προοδευτική δημαγωγία. Μόνο που πλέον δεν έχει τα περιθώρια να τάξει, όπως παλιά, οπότε τα πράγματα κάπως δυσκολεύουν...
Οι πιέσεις και οι αναζητήσεις ήταν φανερές στις τοποθετήσεις πολλών στελεχών. Ο Σκανδαλίδης είπε: “Ο κόμπος έφτασε στο χτένι. Ή θα ανασυγκροτήσουμε τον προοδευτικό χώρο ή θα ζήσουμε το κύκνειο άσμα μιας παράταξης που κυριάρχησε στην πολιτική ζωή για πάνω από 30 χρόνια”. Ο Παπουτσής: “Δεν υπάρχει μέλλον σε ένα ευέλικτο κόμμα που έχει βάλει όρια στα αριστερά του και κοιτάει προς τα δεξιά του. Το μνημόνιο δεν είναι ιδεολογία μας, η ιδεολογία μας είναι ο δημοκρατικός σοσιαλισμός στη σύγχρονη εκδοχή του”. Και η Γεννηματά:“Στηρίζουμε την κυβέρνηση γιατί η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να πάει σε νέες εκλογές. Ομως δεν ταυτιζόμαστε με τη ΝΔ. Στηρίζουμε επιλογές με αριστερό πρόσημο, για την άμεση ανακούφιση των πιο αδύναμων”.
Ωστόσο, η θέση του ΠΑΣΟΚ ως κυβερνητικού εταίρου σε δεύτερο πλάνο του δίνει και το πλεονέκτημα να το παίζει, δήθεν, ότι προσπαθεί να συγκρατήσει τη ΝΔ (κάτι στο οποίο συμπλέει και με τη ΔΗΜΑΡ). Ο Βενιζέλος δεν άφησε την ευκαιρία να πάει χαμένη και τόνισε το “όχι άλλα δημοσιονομικά μέτρα”, το οποίο ενέκρινε ομόφωνα το Συνέδριο. Τώρα αν αυτό σημαίνει ότι το ΠΑΣΟΚ δε θα ψηφίσει τα επόμενα μέτρα της τρόικας, μένει να αποδειχθεί. Πάντως κορώνες έχουμε ξανακούσει...
Σε αυτή την κατεύθυνση ήταν και οι προτάσεις που διατύπωσε ο Βενιζέλος για την ανεργία και την ανακούφιση των χαμηλόμισθων λίγες μέρες μετά το Συνέδριο. Το εντυπωσιακό με το ΠΑΣΟΚ και όλο το αστικό πολιτικό προσωπικό της χώρας είναι ότι είναι ικανοί να προτείνουν ένα σωρό μεγαλεπήβολα σχέδια, τα οποία έχουν μελετήσει μέχρι κεραίας, που όμως δεν μπορούν να εφαρμόσουν όταν είναι στην κυβέρνηση, άγνωστο για ποιους λόγους! Ο Βενιζέλος τάζει τώρα 700.000 θέσεις εργασίας και προσπαθεί να μας πείσει ότι υπάρχουν οι πόροι γι' αυτό (“λεφτά υπάρχουν” δηλαδή!), λες και δεν ήταν αυτός κυβέρνηση από το 2009 ως τώρα! Λες και είναι αμέτοχος στην εκτίναξη της ανεργίας κοντά στο 30%! Λες και άλλος φταίει για τη φτώχεια και την εξαθλίωση ενός ολόκληρου λαού!
Είναι, λοιπόν, προφανές, ότι το ΠΑΣΟΚ θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί τα πλεονεκτήματα και τους όποιους βαθμούς ελευθερίας του προσφέρει η συμμετοχή του στην κυβέρνηση, αλλά όχι ως κύριος εταίρος. Με στόχο πάλι να αποπροσανατολίσει, να κερδίσει όσο από το χαμένο έδαφος είναι δυνατό και να καταφέρει κάποια στιγμή να ξαναβρεθεί στην πρώτη γραμμή. Γνωρίζοντας, ωστόσο, ότι τα περιθώρια έχουν πια στενέψει, γιατί τα πολιτικά δεδομένα με τα οποία το ΠΑΣΟΚ έγινε ...το ΠΑΣΟΚ που ξέρουμε δεν υπάρχουν πια.
Προς το παρόν, θα πρέπει να είναι και ευχαριστημένοι που έκαναν ένα Συνέδριο, η ηγετική ομάδα κατάφερε να ισχυροποιήσει τις θέσεις της και δεν έδωσαν μια εικόνα πλήρους διάλυσης, αλλά φάνηκε ότι παραμένουν στο παιχνίδι, έστω και από υποδεέστερη θέση.
Κατά τ' άλλα, ας μας κάνουν τη χάρη τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ να μην πιάνουν στο στόμα τους το λαό, τη δημοκρατία και την αριστερά (πόσο μάλλον το σοσιαλισμό!) γιατί πολύ τα έχουν ταλαιπωρήσει όλα αυτά τόσα χρόνια. Και, πλέον, κανείς δεν πιστεύει ότι πίσω από τους βαθείς προβληματισμούς τους δεν κρύβεται η ζωτική τους ανάγκη να παραμένουν στελέχη ενός συστήματος εκμετάλλευσης και καταπίεσης. Αυτή ήταν πάντα η φυσιογνωμία τους (που την αναζητούν, υποτίθεται), αυτή είναι και τώρα. Ας μας κάνουν λοιπόν τη χάρη...